Dit artikel gaat niet over kinderen die nu op school gepest worden, omdat ze een ander verhaal van hun ouders hebben meegekregen dan het verhaal van de regering. Het gaat ook niet direct over kinderen die schade oplopen in hun ontwikkeling door de maatregelen van de regering. (Ik weiger het virus de schuld te geven van de situatie waarin we nu verkeren. Het virus heeft geen onwetenschappelijke maatregelen verordonneert, dat doen mensen.)
Inleiding
De tweede lockdown vond plaats op een moment dat ik sowieso zwaar belast was. Drukke praktijk, iemand waarvan ik veel hou had een terugval naar verslaving, wat me aan het hart ging, een maatje waarmee ik zou samenwerken haakte op een nare manier af, en nog wat van die dingen zal ik maar zeggen. Hierdoor kwam de lockdown op een stapel. En direct merkte ik aan mezelf dat dit anders was als bij de eerste lockdown. Ik kwam in wat je een Behavourial Inhibitive Systeem fase noemt. In gewoon Nederlands, ik bevroor. De Freeze van Fight, flight, freeze. Er kwam niet veel meer uit mijn handen.
Maar dan moet er van alles geregeld worden. Het werd in eerste instantie nog veel drukker. En er ontstonden teleurstellingen. Was de eerste TOZO regeling nog best om te doen voor mijn praktijk, de volgende regelingen zijn tot op het graad uitgekleed. Hier is echt sprake van een beleid dat net te ruim is om te sterven, maar zeker niet genoeg om van te leven. En dat terwijl de meeste mensen in loondienst denken dat er goed gezorgd wordt voor ondernemers. “Er zijn toch steunregelingen?” hoor ik vaker. Mijn eerste reactie op de steun was: als het er zo uitziet, dan ga ik weer werken en neem het risico. Zoveel fysiek contact met mijn klanten heb ik nu ook weer niet. Ik moet ze wel aanraken om sensoren te plakken. Anders kan ik geen neurofeedback geven. En die sensoren moet ik ook weer verwijderen. En dat mag niet. Maar mijn locatie leent zich niet voor dat soort risico’s. Te dicht bij het vuur. En de boete is €4000 en dat is praktisch meteen een faillissement.
En in de tussentijd was daar altijd dat gevoel. Altijd die rare emotie. (Onderstreping voor mensen die PRI kennen.)
Het verschil tussen emotie en gevoel.
Over de verschillen tussen emotie en gevoel kun je een boek schrijven. Met een gevoel bedoel ik de lichamelijke sensatie die op kan treden als eindproduct van een ervaring. De emotie is dan hoe we het benoemen. Een voorbeeldje. Ik wordt rood in het gezicht, mijn lippen zijn samengeknepen tot een streep, ik bal mijn vuist. Emotie wordt genoemd: boos, woedend! Of, de tranen lopen over mijn wangen, ik heb een gebogen houding, mijn ademhaling gaat schokken en onregelmatig. Soms met grote uithalen. Emotie wordt genoemd:verdrietig.
Na de tweede lockdown werd er een gevoel steeds duidelijker. Ik was een beetje benauwd, mijn ademhaling liep stroever, er zat een rommelend gevoel in mijn buik en er was daar ook iets wat beknellend in de buik aanvoelde. Soms een lichte buikpijn. Maar het was allemaal een beetje vaag, niet in hevigheid maar in de aard. Zoals dan ook de emotie. Ik kon het geen verdriet noemen, ontwaarde ook boosheid, en er was een grote agressie. Ik had die gasten in Den Haag wel af willen schieten. Niet bang worden. Ik heb een afkeer van geweld. Dat heeft met mijn moeder te maken, zie verder in dit artikel. Mijn moeder zag geweld als een oplossing voor haar problemen. Ik voelde ook afkeer naar mezelf, omdat ik zo agressief was in gedachten.
Al met al wist ik niet waar ik het zoeken moest. Letterlijk en figuurlijk. Er kwam niet veel uit mijn handen en ik had last van die donkerte. Depressief als je wilt. Tot gisteren. Toen werd de deur op een kier gezet door de uitspraak van de rechter over de onwetmatigheid van de avondklok. Mijn gevoel veranderde op slag. En de emotie, wat die ook was, verdween voor een groot deel. Ik had het ontbrekende puzzelstukje!
Een bladzijde uit mijn verleden.
Om meer duidelijkheid te kunnen geven hoe bepaalde gebeurtenissen in de buitenwereld van invloed kunnen zijn op mijn gevoelens en emoties, is het nodig dat je me een beetje beter leert kennen. Al vaker heb ik hier gezegd dat ik ervaringsdeskundig ben als het gaat over trauma. Ik heb zelf wel het een en ander meegemaakt. Ik had bijvoorbeeld een moeder die sloeg. Tussen nul en zes jaar is dat zowel geregeld als regelmatig het geval geweest. Gelukkig was ze daar heel open over tegen haar zussen. We spreken over begin zestiger jaren. Dat was toen “normaal”. Nu zou je daar waarschijnlijk niet zo open over zijn geweest. Maar daarom weet ik in ieder geval dat dit gebeurd is. Ik kan me dat namelijk niet herinneren. Niet één keer! Nu weet ik dat ik op zo’n moment dissocieerde, losgeslagen werd van mijn gevoel. Letterlijk. En om aan vakbroeders aan te geven hoe heftig dat was, ik had al fantasie vrienden.
Dus meestal als er door een gebeurtnis iets getriggerd wordt, zoek ik het in die richting.
Plagen of pesten?
Ik heb ooit geleerd dat het verschil tussen plagen en pesten, de machtspositie van de pester is. Wat is plagen? Wikipedia beschrijft het in het kort als volgt: Plagen is het op speelse wijze prikkelen van een ander door middel van verbale en fysieke grapjes. Bij plagen wordt de normale voortgang verstoord, waardoor iemand in een komische situatie kan belanden. Bij pesten is er echter sprake van een machtsverhouding. Die wordt gebruikt om de normale voortgang te veranderen, te verstoren. En dat wordt zeker door degene die gepest wordt niet als een grapje ervaren. Daarna is er geen lachen, geen humor, maar hoon. Het wordt door het slachtoffer als vernederend ervaren. En het houdt niet op. Plagen gebeurt dan weer bij den een en een andere keer bij iemand anders. Bij pesten is altijd dezelfde persoon het slachtoffer.
Dit plaatje is een samenvatting.
Maar pesten gaat veel verder dan slechts het moment waarop het gebeurd. Het is een beïnvloeding van het gedrag. Als je weet dat je pestkoppen ergens zijn, dan zul je daar niet snel naar toe gaan. Zij die wel de confrontatie zoeken, worden meestal niet lang gepest. De pester zoekt dan een slachtoffer waar minder risico aan zit.
Maar is de regering mij dan aan het pesten?
Pest de regering?
Je zou het bijna kunnen denken. Maar dat is mogelijk niet de intentie van de regering. Hoewel ik na het lezen van de Poolse psychiater Lobaczewsky (Political Ponerology) en het bestuderen van ook de Amerikaanse psychiater Robert Hare (Snakes in Suits), naast het werk van Prof. Kevin Dutton, en met inachtneming van hetgeen Jan Storm (Pesten en treiteren op het werk.) schrijft en, onder andere, in zijn workshops over verhaalt als hij over zijn ervaringen in de politiek heeft, ben ik ernstig daarover gaan twijfelen. Gebrek aan empathie (Wie niet in dit kabinet?), het vertellen van leugens (niet alleen de serie van de premier die ooit begon met €1000, maar zeker ook De Jonge (met het GGD lek), narcistisch gedrag (Bruiloft Grapperhaus), mensen beschadigen (Wiebes, toeslagen affaire), ik zou het bijna gaan denken.
Wat zegt je? Het was voor een hoger doel? Die heb ik in de geschiedenis wel eens vaker voorbij zien komen. Dat geldt denk ik eerder als een argument voor het tegendeel.
Maar nee, ik denk niet dat het kabinet mij aan het pesten is. Ook al wordt er aan alle voorwaarden van het plaatje voldaan.
Hoe kom ik dan op dat pesten?
Dat heeft te maken met hoe de hersenen werken. Associatie is het toverwoord. Associatief denken. En daar ben ik toevallig heel erg goed in. Sterker dat gebeurt me zelfs als ik het niet wil 😉 Associatie is een beschermingsmechanisme bij trauma. Want de signalen moeten snel herkend worden. Er is immers gevaar. Als het er op lijkt is het al genoeg om alarm te slaan. Dat gaat via de hardware, want die is nu eenmaal veel sneller dan de software. Hierdoor heb je weinig controle over je reactie op hetgeen je waarneemt. Je doet al voordat je weet wat je doet.
Een neuron schakelt in 1 milliseconde. En een gedachte duurt 200 milliseconden. Dus denken “daar kom een wolf de kamer binnen” is traag. Mensen die dat deden zijn waarschijnlijk door de evolutie uitgeselecteerd. Want het gaat dan om reflexen en snelheid. Hardware. Dus de alarmstand is al aan, en je bent al aan het reageren voordat de gedachte zich heeft kunnen vormen.
Een van de dingen die bij een dergelijke stress gebeuren, en waar je geen enkele controle op uit kunt oefenen, is dat het bloed van de cortex (de denkhersenen) verhuist naar de kleine hersenen (die coördineren bewegingen bij vechten en vluchten). Dat bemoeilijkt het denken. Die wolf die de kamer binnenkomt, zit niet te wachten op een verhandeling van Plato. De eerder aangelegde netwerken worden actief, en die netwerken hebben ook verbindingen naar het limbisch systeem. Daar worden de emoties “gemaakt”. Het is dan taak te vechten of te vluchten, of als de zaak hopeloos is, bevriezen. De natuur oordeelt er over dat je beter niks kunt doen om te overleven. Ik bevroor.
En zelfonderzoek leverde niet veel op. Hoe kom ik hier uit? Wat was de relatie met het gedrag van mijn moeder? Wat wordt er hier getriggerd?
Het ontbrekende stukje in de puzzel.
Ik piekerde me suf. Ik bleef zo goed mogelijk bij mijn gevoel, want ik wist dat daarvan weglopen, niet de oplossing was. Dan komt het in het onbewuste terecht en gaat daar liggen bederven. Ik heb honderden mensen voor trauma behandeld. En ik heb ook een hele riedel van dergelijke behandelingen ondergaan, niet alleen neurofeedback van mezelf en collega’s. Ik weet de weg en heb met de beste trauma therapeuten gewerkt. Ik weet welke vragen ik wel moet stellen. En ik weet welke vragen ik niet moet stellen, omdat die je alleen maar dieper in de ellende brengen. (Waarom overkomt mij dit, is er zo een.) Maar ik kwam nergens. Tot gisteren dus.
Wat gebeurde er gisteren? Op 16 februari deed de rechter uitspraak over de avondklok. Toevallig zag ik dat, want ik kijk bewust niet naar die persconferenties en zo. Mijn gevoel en emoties werden er te zeer door belast. Maar gisteren bij het kanaalzwemmen kwam ik plots in een uitzending terecht die over die rechtszaken ging.
Meteen merkte ik de verandering. Ik voelde me meteen energieker worden. En wist daardoor dat ik een inzicht had. Als je een inzicht krijgt dan lost die een blokkade op. De energie die daar achter zit komt dan vrij. Ik denk dat iedereen wel eens zo’n moment heeft ervaren in zijn/haar leven. Dat is geen wetenschap, behalve in de Traditionele Chinese Medicijnleer, want daar gaat het juist om energie. Toen begon het mij langzaam te dagen. De leraar was boos geworden op mijn pester. Mijn pester werd berecht.
De rechter had de mensen die ik als pesters was gaan beoordelen, op hun fout gewezen. Ik was niet meer alleen. Verkeerde wet voor het karretje gespannen. Exit avondklok. Subiet! Natuurlijk weten we nu allemaal dat het anders gelopen is, maar dat deed er voor mij niet meer toe. Ik had de juiste associatie gevonden. De link naar een trauma bij mij. Ik herkende de wegebbende gevoelens als dezelfde die ik gehad heb toen ik gepest werd op de lagere school. Meteen werden mijn darmen rustig. De emotie werd te pruimen in overdrachtelijke zin. Verteerbaar. En verdween als sneeuw voor de zon. Ik kon weer ademen.
Er kwam rust!
Maar wat heb jij hier nu aan?
Het zou fijn zijn als jij hier ook iets aan hebt. Misschien zit jij ook wel gevangen in allerlei gevoelens die je niet goed kunt plaatsen. Ervaar jij ook lichamelijke sensaties als je hoort over de maatregelen van onze regering? Inderdaad dit is mijn verhaal. Hoe ik leerde waar de gevoelens en emoties die ik ervoer vandaan kwamen? Het was een zware bevalling eer ik in de gaten had dat dit niet aan mijn moeder gerelateerd was. Sorry mam. Dit had te maken met het compleet genegeerd worden door zowel de leraren als de leerlingen, in de eerste klas van de lagere school. En het pestgedrag vanaf de derde klas tot de zesde klas. Ik ben van 1959 toen hadden we twee klassen kleuterschool en zes klassen lagere school. Dit in plaats van de acht groepen die er nu zijn. Maar toen ik de juiste relatie eenmaal gelegd had werd het simpel. Niet alle gevoelens waren meteen weg. Maar ik had weer energie. Getuige deze blog 😉
Mannen gaan anders met dit soort zaken om als vrouwen. Beiden hebben ook een ander stressprofiel. Afgezien van individuele verschillen in DNA, verschillen mannen en vrouwen fundamenteel van stressprofiel. Mannen kunnen over het algemeen beter tegen een piek belasting en vrouwen zijn beter in een lage maar continue stress. De man jaagt, piekbelasting. De vrouw zorgt voor de kinderen, continu lage stress. In deze tijd kunnen vrouwen dus over het algemeen beter met de maatregelen omgaan dan mannen.
Ik ben er eerst met mijn vrouw over gaan praten. Ik had me een beetje teruggetrokken in mijn hol (Zie: Mannen komen van Mars en Vrouwen komen van Venus). Praten met een vrouw over je gevoelens is dan een mooi instrument. Voor vrouwen zou ik zeggen: schrijf het in een dagboek. Dit heeft te maken met de begrippen Animus en Anima zoals die door Jung beschreven zijn. Praten over je emoties met een vrouw, zou dan wat meer rechter hersenhelft stimuleren. En schrijven in een dagboek zou juist meer de linker hersenhelft stimuleren. En de bedoeling is dat die beide hersenhelften een bepaald evenwicht hebben, waarbinnen ze vrijelijk kunnen communiceren. (Communiceren komt van “to make common”, gemeenschappelijk maken.) Door dat gesprek met mijn vrouw kwam ik vanzelf op nieuwe andere inzichten. Nu moet ik zeggen dat mijn vrouw ook als therapeut werkt. Dat helpt enorm. Want ook zij weet wat ze op zo’n moment wél en niet moet doen, of zeggen.
Wat ik vandaag heb gedaan is helemaal in dat nare gevoel gaan zitten. Maar het lukte me al niet meer. Ik dacht nog: als er iets van dat gevoel over is, dan klop ik het weg met EFT. Dat was niet meer nodig. Diep ervaren inzicht kan problemen oplossen als sneeuw voor de zon. Wat ik zeker nog wel ga doen is mezelf nog een keer door een trauma traject halen met neurofeedback.
Wat ik geleerd heb is ook dat zulk een diep trauma, de lagere school duurt 6 lange jaren, wel goed behapbaar wordt in therapie, zodat je in het dagelijks leven prima kunt functioneren, maar toch nooit helemaal weggaat. Het kan dan wellicht niet getriggerd worden door één moment, maar als de situatie lang genoeg druk blijft geven, en er emotionele momenten gaan stapelen, dan kunnen de zware symptomen weer opnieuw optreden. Als je bij jezelf merkt dat een oud trauma weer de kop op stekt, neem dan snel actie. Anders heb je kans dat er een situatie ontstaat die vergelijkbaar is aan de situatie voor de behandelingen. Dat zou jammer zijn. Dan kun je weer opnieuw beginnen. Ik geef toe dat het juist dan moeite kost om hulp te zoeken. Ik heb daar ook te lang (2,5 maand) mee gewacht.
Korte samenvatting over wat te doen.
- Neem je gevoelens en emoties serieus.
- Probeer niet “ervan af te komen”. Verstop je niet in werk. Ga geen middelen gebruiken, legaal of illegaal, om de gevoelens te verdoven.
- Zoek naar de parallellen in je jeugd. Als het past, dan voel je de lichamelijke sensaties verminderen en er komt energie vrij. Soms is dat heel duidelijk, soms subtiel.
- Praat erover met een vrouw, of schrijf je animus een brief. Breng het in het domein van de woorden. Ga er mee om.
- Zoek snel hulp! Dit is een hele moeilijke omdat je hersenen anders functioneren als normaal. Het zoeken van hulp is al een compliment waard.
- Pest jezelf niet! Ga niet extra naar de persconferenties kijken als ze je emotioneel maken. Er is daags erna een prima samenvatting over de maatregelen te vinden.
- Er zijn ook mensen die dit in hun verslaving naar emoties gebruiken. Die kijken juist naar een persconferentie en gebruiken de boosheid om te transformeren en op internet tot actie te komen. Niet doen, je hebt jezelf er mee. Stop die verslaving.
- Stel jezelf geen verkeerde vragen. Niet: waarom overkomt mij dit?, wie is er hier schuld?, etc. Die vragen bevestigen je slachtofferrol en dat behoeft geen bevestiging. Stel vragen als: wat valt er hier voor mij te leren?,Wie verkies ik te zijn in deze situatie? Etc. Word regisseur.
- Let op je dromen.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt. Mocht je mijn ervaring willen gebruiken, dan ben ik daar voor beschikbaar. Neurofeedback training geven mag ik op dit moment nog niet, maar er zijn meer methodes.
